Kolenbedrijf RWE klaagt Nederland aan via omstreden investeringsverdrag

Kolenbedrijf RWE klaagt Nederland aan via omstreden investeringsverdrag

Amsterdam, 4 februari 2021 - Het Duitse energiebedrijf RWE eist compensatie van Nederland vanwege de eind 2019 aangenomen wet die vanaf 2030 het gebruik van kolen bij de opwekking van elektriciteit verbiedt. Milieudefensie, SOMO en Transnational Institute van de Handel Anders! coalitie roepen Nederland op een einde te maken aan het claimsysteem ISDS in het Energy Charter Treaty (ECT) dat dit mogelijk maakt. 

RWE dreigde al eerder met een claim en stelde dat het bedrijf 2 miljard euro misloopt door de zogenoemde 'kolenwet' waarmee Nederland klimaatverandering wil tegengaan. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een buitenlandse investeerder een schadeclaim indient tegen de Nederlandse staat op basis van het systeem voor investeerdersgeschillen ISDS. 

Bart-Jaap Verbeek van Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO): "RWE had al jaren geleden kunnen zien aankomen dat er maatregelen ter reductie van de uitstoot zouden worden genomen. Toch heeft het willens en wetens besloten in 2015 een nieuwe kolencentrale in gebruik te nemen. Nu probeert het bedrijf de rekening van deze beslissing via internationale arbitrage bij de belastingbetaler neer te leggen." 

Ook Uniper dreigt met een miljardenclaim

Handel Anders wijst erop dat ook het Duitse energiebedrijf Uniper eerder een soortgelijke ISDS-claim aankondigde. Freek Bersch van Milieudefensie: "Fossiele bedrijven hebben jarenlang miljarden verdiend aan het gebrek aan klimaatactie. Nu Nederland eindelijk een einde wil maken aan steenkool, willen deze bedrijven nog meer geld zien. Zulke claims maken klimaatactie duurder, moeilijker en langzamer en dat is onacceptabel."

Verdrag dat energiebedrijven beschermt

Het ECT is een internationaal verdrag tussen meer dan vijftig landen dat de handel en investeringen in onder meer fossiele brandstoffen reguleert en beschermt. Het verdrag bevat dus ook een ISDS-clausule, waarmee investeerders buiten de nationale rechter om claims kunnen indienen tegen overheden via investeringstribunalen wanneer deze investeerders van mening zijn dat overheidsbeleid hun bedrijfsvoering schaadt. 

Europees parlement wil van deze klimaatclaims af

Nederland is niet het eerste land dat met een claim te maken krijgt. Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje zijn in het verleden ook met ISDS-claims onder druk gezet. Volgens Handel Anders is het Energy Charter Treaty een van de effectiefste middelen voor vervuilende bedrijven om de energietransitie te vertragen. Niels Jongerius, van onderzoeksinstelling Transnational Institute (TNI): "Het Europees Parlement nam onlangs stelling tegen de manier waarop het ECT de Europese energietransitie vertraagt. Italië heeft dit verdrag al verlaten en Spanje en Frankrijk leggen Europese terugtrekking uit het verdrag op tafel nu de onderhandelingen voor modernisering muurvast zitten. Wij roepen politieke partijen op ook vanuit Nederland steun uit te spreken voor het snel verlaten van dit verdrag."

Meer informatie

• De aankondiging van de claim
• Informatie vinden over het Energy Charter Treaty 
• De stemming in het Europees Parlement ging over de 'European Cimate Law. Het gaat hier om het aangenomen amendement 143, dit artikel luidt: ‘The Union shall end protection of investments in fossil fuels in the context of the modernisation of the Energy Charter Treaty.’
• De tekst van de Climate Law en het aangenomen amendement 
• Het bericht over de Franse regeringsaankondiging