Einde Nederlandse betrokkenheid bij controversieel gasproject in Mozambique in zicht na terugtrekking TotalEnergies uit Nederlandse verzekering

DEN HAAG/CABO DELGADO, 2 december 2025 - Deze week heeft minister van Financiën Eelco Heinen bekendgemaakt dat TotalEnergies zich terugtrekt uit een Nederlandse exportkredietverzekering van 640 miljoen dollar voor een controversieel gasproject in Mozambique. Ondanks dat de Nederlandse regering jarenlang om deze beslissing heen heeft gedraaid, is hiermee alsnog een deel van de Nederlandse betrokkenheid bij dit desastreuze project beëindigd.

Tegelijk met de aankondiging over het terugtrekken door TotalEnergies, publiceerde minister Heinen, na stevige oproepen uit het maatschappelijk middenveld en de Tweede Kamer, ook de uitkomsten van twee onafhankelijke onderzoeken naar mensenrechtenschendingen en de veiligheidssituatie rond het project in Mozambique. De onderzoekers bevestigen eerdere beschuldigingen van structurele mensenrechtenschendingen door Mozambikaanse veiligheidsdiensten – gefinancierd door TotalEnergies. Ook erkennen de onderzoeken dat dit project een voedingsbodem is geweest voor geweld, iets waar Nederlandse en Mozambikaanse maatschappelijke organisaties al jarenlang voor waarschuwen. Tegelijkertijd blijft het zorgelijk dat de polis voor het uitvoeren van werkzaamheden aan hetzelfde project in Mozambique door baggeraar van Oord ter waarde van 213 miljoen dollar in stand blijft.

Onverantwoorde risico’s Nederlandse overheid

Sinds het begin van de beoordeling of de Nederlandse overheid zijn financiële steun zou moeten verlenen aan het gasproject in Mozambique, leven er grote zorgen over de onstabiele context in de regio en de grote impact die het project zou hebben op de omgeving en bewoners. Ondanks toenemende waarschuwingssignalen en extreem geweld heeft de Nederlandse regering zich niet willen, of kunnen, terugtrekken uit dit project.

Anne de Jonghe – senior beleidsadviseur bij milieu- en mensenrechtenorganisatie Both ENDS:

‘Het onvermogen van de Nederlandse regering om maatregelen te nemen terwijl alle alarmbellen afgingen illustreert de ontoereikendheid van het huidige Nederlandse beleid en de contracten die Atradius DSB afsluit. Nederland mag zich niet nog een keer gevaarlijke projecten in laten trekken zonder er op een verantwoorde manier uit te kunnen stappen als mensenrechten worden geschonden.’

Isabelle Geuskens – beleidsadviseur Milieudefensie:

“Het is een belangrijke stap dat de financiële steun voor het project vandaag is stopgezet. De onderzoeken tonen aan dat TotalEnergies in zee ging met militairen verantwoordelijk voor zware mensenrechtenschendingen. Er is een aanklacht ingediend in Frankrijk tegen TotalEnergies voor medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden. En het rapport stelt dat de veiligheidsrisico´s aanzienlijk blijven. Dat Van Oord hiermee door kan gaan - met staatssteun - is onverantwoord en niet uit te leggen.”

Foto: © Fly Of Swallow Studio